Windows’ta Türkçe Klavye ile Antik Yunanca Vurgular


Daha önce yolu bir şekilde Antik Yunanca ile kesişenlerin bilgisayarlarında Antik Yunanca metinleri yazabilmeleri için ihtiyaç duyacakları Yunanca Politonik klavyenin nasıl ekleneceğini ve kullanılacağını kaleme almıştım : Windows 10’da Yunanca Politonik Klavye Ekleme

Bu yazıda birtakım harflerin veya sembollerin de hangi tuş kombinasyonları ile elde edilebileceğini örnek olarak yazmıştım. Kendim de deneme yanılma metodu ile yazmaya devam ediyorum, daha kolay geliyor aklımda tutmaktan. Yine de ihtiyaç duyulabilecek bütün tonların nasıl elde edilebileceğinin tam bir listesini çıkarmak istiyorum. Bu konuda hazırlanmış ayrıntılı bir Türkçe kaynak bulmakta oldukça zorlandım.

Öncelikle, muhtemelen Türkçe Q düzenindeki klavyenizin lütfen sağ tarafına odaklanın. Orada güzel dilimizde bulunan ancak İngilizcede karşılığı olmayan Ş, Ğ, Ü, İ gibi harflerden ve bunların Shift veya AltGr ile kombinasyonlarından ekmeğimizi çıkartacağız.

Önemli bir ön not: Aşağıdaki kombinasyonlarda harf haricinde kalan bütün tuşlara aynı anda basılması gerekiyor. Örneğin, AltGr + Shift + İ + Harf demek AltGr, Shift ve İ’ye aynı anda basıp elinizi klavyeden çektikten sonra vurgulamak dilediğiniz harfe basacaksınız demek.

Önce aksanlardan başlayalım. Muhtemelen sembol adlarını yanlış yazacağım, çevirmeye veya sağdan soldan bulmaya çalışırken kafa göz yaracağım ama olsun:

  • Akut (acute) vurgu : Ş + Harf. Örnek: Ş + a > ά
  • Grav (grave) vurgu : Ü + Harf. Örnek: Ü + a > ὰ
  • Circumfleks (circumflex) vurgu : Ğ + Harf. Örnek: Ğ + v > ῶ

Nefeslere bakalım şimdi de:

  • Pürüzsüz (smooth) nefes: İ + Harf. Örnek: İ + a > ἀ
  • Kaba (rough) nefes : Shift + İ + Harf. Örnek: Shift + İ + a > ἁ

Gördüğünüz gibi Shift ile nefesler arasında geçiş sağladık. Ayrıca:

  • Uzatma işareti (macron): * + Harf. Örnek: * + ı > ῑ
  • Umlaut: Shift + Ş + Harf. Örnek: Shift + Ş + ı > ϊ
  • Iota alt simgesi (iota subscript) : Shift + Ğ + Harf. Örnek: Shift + Ğ + v > ῳ

Başka başka tuşlarda ve kombinasyonlarında ne gizemler saklıymış bakalım, bunları da birtakım harfler üzerinden örneklendirelim:

  • . + Harf: Akut + Pürüzsüz nefes. Örnek:
  • , + Harf: Grav + Pürüzsüz nefes. Örnek:
  • – + Harf: Circumfleks + Pürüzsüz nefes. Örnek:

Şimdi nefes değiştirmek için bu kombinasyonların başına Shift ekleyelim:

  • Shift + . + Harf: Akut + Kaba nefes. Örnek:
  • Shift + , + Harf: Grav + Kaba nefes. Örnek:
  • Shift + – + Harf: Circumfleks + Kaba nefes. Örnek:

Odağımızı klavyenin diğer tarafına da genişletelim şimdi ve Iota alt simgesi ve aksanları beraber nasıl ürettiğimize bakalım:

  • AltGr + Q + Harf: Akut + Iota alt simgesi. Örnek:
  • AltGr + Ü + Harf: Grav + Iota alt simgesi. Örnek:
  • AltGr + Ğ + Harf: Circumfleks + Iota alt simgesi. Örnek:

Şimdi hem nefes hem de Iota alt simgesini beraber üretelim:

  • AltGr + İ + Harf: Iota alt simgesi + Pürüzsüz nefes. Örnek: ᾀ
  • Shift + AltGr + İ + Harf: Iota alt simgesi + Kaba nefes. Örnek:

Şimdi hem aksan hem nefes hem de Iota alt simgesini beraber üretelim:

  • AltGr + . + Harf: Akut + Iota alt simgesi + Pürüzsüz nefes. Örnek:
  • AltGr + , + Harf: Grav + Iota alt simgesi + Pürüzsüz nefes. Örnek:
  • AltGr + – + Harf: Circumfleks + Iota alt simgesi + Pürüzsüz nefes. Örnek:
  • Shift + AltGr + . + Harf: Akut + Iota alt simgesi + Kaba nefes. Örnek:
  • Shift + AltGr + , + Harf: Grav + Iota alt simgesi + Kaba nefes. Örnek:
  • Shift + AltGr + – + Harf: Circumfleks + Iota alt simgesi + Kaba nefes. Örnek:

Geriye çok bir şey kalmadı, umlaut’lu ve aksanlı kombinasyonlara bakacağız. Dikkatimiz yine sola kaydı, umlaut’un sihri tuşunda gizli:

  • ” + Harf: Akut + Umlaut. Örnek:
  • Shift + ” + Harf: Grav + Umlaut. Örnek:
  • AltGr + ” + Harf: Circumfleks + Umlaut. Örnek:

Çok sayıda tuşa aynı anda basmak biraz yorabilir parmaklarınızı ancak imkansız değil tabii ki. Daha çok zihniniz yorulacaktır. Ayrıca dikkat edilince kombinasyonların belirli bir düzene sahip olduğu görülüyor, örneğin işin başına Shift eklemek kaba nefesi elde etmemizi sağlıyor.

Alışmak zor gerçekten. Ancak insan nelere alışıyor değil mi? Zamanla bu da oturuyor.

Kolay gelsin.


Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.